هواکش فلزي بهتر است يا پلاستيکي؟
وقتي صحبت از تهويه مناسب فضاهاي مختلف به ميان مي آيد انتخاب نوع هواکش نقش مهمي در عملکرد و دوام سيستم تهويه دارد. يکي از پرتکرارترين سوالات کاربران اين است که هواکش فلزي بهتر است يا پلاستيکي پاسخ به اين سؤال بستگي به شرايط محيطي، نوع کاربرد، ميزان رطوبت و نياز به مقاومت در برابر خوردگي دارد.
هواکش هاي فلزي معمولاً از نظر دوام و قدرت عملکرد در محيط هاي صنعتي يا مکان هاي داراي دماي بالا عملکرد بهتري دارند، در حالي که هواکش هاي پلاستيکي سبک تر بوده و براي محيط هاي مرطوب يا خانگي گزينه مناسبي محسوب مي شوند. براي انتخاب مناسب ترين مدل با توجه به نيازتان مي توانيد با کارشناسان شرکت هواي پاک آماج تماس بگيريد يا از سايت تهويه آماج ديدن کنيد تا راهنمايي لازم براي خريد هواکش سانتريفيوژ و هواکش صنعتي را دريافت نماييد.
اجزاي هواکش فلزي
هواکش فلزي يکي از تجهيزات اصلي در سيستم هاي تهويه صنعتي و ساختماني است که با توجه به ساختار مقاوم خود در محيط هايي با شرايط سخت مورد استفاده قرار مي گيرد. براي درک بهتر عملکرد اين دستگاه آشنايي با اجزاي اصلي آن اهميت زيادي دارد چرا که هر بخش از هواکش فلزي نقش خاصي در گردش هوا، کاهش دما و تخليه هواي آلوده ايفا مي کند. طراحي اجزاي اين نوع هواکش ها به گونه اي است که هم راندمان بالايي داشته باشد و هم دوام طولاني مدت را تضمين کند. در ادامه به معرفي اجزاي اصلي هواکش فلزي و کارکرد هر يک مي پردازيم.
بدنه فلزي (قاب اصلي)
بدنه اصلي يا قاب هواکش فلزي از ورق هاي گالوانيزه، استيل يا آلومينيوم ساخته مي شود که بسته به نوع کاربرد، ضخامت و آلياژ متفاوتي دارد. اين بخش وظيفه نگهداري و حفاظت از تمام اجزاي داخلي را بر عهده دارد و مقاومت بالايي در برابر ضربه، حرارت و عوامل محيطي مانند رطوبت و گرد و غبار دارد. طراحي آيروديناميک بدنه کمک مي کند جريان هوا بدون اصطکاک زياد عبور کند و لرزش دستگاه به حداقل برسد.
پروانه (فن يا پره ها)
پروانه بخش متحرک هواکش است که با چرخش خود جريان هوا را به حرکت در مي آورد. اين بخش معمولاً از فلزاتي مانند آلومينيوم يا فولاد ساخته مي شود تا هم سبک و هم مستحکم باشد. نوع طراحي پره ها (محوري، گريز از مرکز يا ترکيبي) تأثير مستقيمي بر قدرت مکش و پرتاب هوا دارد. پروانه ها در هواکش هاي فلزي با دقت بالايي بالانس مي شوند تا لرزش و صداي کمتري ايجاد کنند.
الکتروموتور
موتور الکتريکي قلب تپنده هواکش فلزي است که وظيفه به حرکت درآوردن پروانه را دارد. اين موتور معمولاً از نوع تک فاز يا سه فاز است و توان آن بسته به کاربرد (خانگي يا صنعتي) متغير مي باشد. موتور هواکش هاي فلزي بايد در برابر گرد و غبار و رطوبت عايق باشد تا در شرايط سخت نيز عملکرد پايدار داشته باشد. نصب صحيح موتور و استفاده از ياتاقان هاي مقاوم به کاهش استهلاک و افزايش طول عمر دستگاه کمک مي کند.
کاربردهاي هواکش فلزي در محيط هاي مختلف
هواکش فلزي به دليل ساختار مستحکم، عمر طولاني و قدرت بالاي تهويه در بسياري از محيط ها مورد استفاده قرار مي گيرد و جزو تجهيزات ضروري در بسياري از فضا هاي صنعتي، تجاري و گاهي مسکوني محسوب مي شود. اين نوع هواکش به ويژه در مکان هايي که شرايط سخت محيطي مانند حرارت بالا، گرد و غبار يا رطوبت زياد وجود دارد عملکرد بسيار بهتري نسبت به نمونه هاي پلاستيکي دارد. در ادامه کاربرد هاي اصلي هواکش فلزي را در محيط هاي مختلف بررسي مي کنيم.
کاربرد در محيط هاي صنعتي
در کارخانه ها، کارگاه ها، نيروگاه ها و سوله هاي توليدي، وجود گرد و غبار، بخارات شيميايي، دود و حرارت بالا تهويه قوي را ضروري مي کند. هواکش فلزي با قابليت مکش بالا، توانايي تخليه هواي آلوده و تأمين جريان هواي تازه را دارد. در اين محيط ها اغلب از هواکش هاي فلزي بزرگ با موتورهاي پرقدرت استفاده مي شود تا بتوانند در حجم بالا هوا را جا به‌جا کنند. همچنين مقاومت بدنه فلزي در برابر حرارت و مواد شيميايي از ديگر دلايل استفاده در صنايع سنگين است.
کاربرد در آشپزخانه هاي صنعتي و رستوران ها
در آشپزخانه هاي بزرگ و حرفه اي که پخت وپز مداوم انجام مي شود چربي، دود و بخار به سرعت در فضا منتشر مي شود. استفاده از هواکش فلزي در چنين فضاهايي به خروج مؤثر دود و بوي نامطبوع کمک مي کند و از تجمع چربي روي ديوارها جلوگيري مي کند. بدنه فلزي اين هواکش ها باعث مي شود که به راحتي قابل شست وشو بوده و در برابر دماي بالا و چربي مقاوم باشند.
کاربرد در پارکينگ ها و موتورخانه ها
در فضا هايي مانند پارکينگ هاي عمومي يا اختصاصي، گازهاي سمي حاصل از سوخت خودروها مانند مونواکسيد کربن مي تواند تهديدي براي سلامت انسان باشد. نصب هواکش فلزي در اين فضا ها براي تخليه سريع هواي آلوده و تأمين جريان هواي تازه ضروري است. همچنين در موتورخانه ها که حرارت بالايي توليد مي شود اين هواکش ها براي خنک سازي فضا و تهويه مداوم به کار مي روند.
کاربرد در گلخانه ها و سالن هاي پرورش طيور
در فضاهايي مانند گلخانه ها، سالن هاي پرورش قارچ يا مرغداري ها کنترل دما و رطوبت اهميت بسيار بالايي دارد. هواکش فلزي به دليل توان بالا و دوام بيشتر قادر است شرايط محيطي را در وضعيت مطلوب نگه دارد. همچنين اين هواکش ها در برابر رطوبت مقاوم بوده و مي توانند براي مدت طولاني بدون افت عملکرد کار کنند.
نکات مهم هنگام خريد هواکش فلزي
خريد هواکش فلزي براي تهويه ي مؤثر در محيط هاي صنعتي، تجاري و خاص نيازمند دقت و بررسي دقيق چندين عامل مهم است. انتخاب نادرست ممکن است باعث عملکرد ضعيف، افزايش مصرف انرژي يا حتي خرابي زود هنگام دستگاه شود. بنابراين شناخت نکات کليدي هنگام خريد هواکش فلزي به شما کمک مي کند تا بهترين گزينه را متناسب با شرايط محيطي و نياز خود تهيه کنيد. در ادامه به مهم ترين نکاتي که بايد در زمان خريد مد نظر قرار دهيد اشاره مي کنيم.
قدرت و ظرفيت مکش هوا
اولين و مهم ترين نکته هنگام خريد هواکش فلزي توانايي آن در جابه جايي حجم مناسب هوا بر حسب متر مکعب در ساعت (m³/h) يا دقيقه است. اگر فضاي شما بزرگ يا پر از آلاينده هاي گازي و گرد و غبار است به هواکشي با قدرت بالا نياز خواهيد داشت. انتخاب مدل با ظرفيت پايين در فضاي بزرگ عملاً کارايي چنداني نخواهد داشت و تهويه ناقص منجر به مشکلات سلامتي يا فني مي شود.
نوع کاربرد و محل نصب
بسته به اين که هواکش را در چه محيطي مي خواهيد استفاده کنيد (مثلاً کارخانه، آشپزخانه صنعتي، گلخانه يا پارکينگ)، نوع طراحي، ميزان مقاومت و ويژگي هاي فني متفاوتي لازم است. برخي مدل ها براي نصب سقفي مناسب اند و برخي براي ديوار يا حتي کانال کشي ها طراحي شده اند. همچنين ميزان دماي محيط و وجود بخار يا گازهاي خورنده هم بايد در نظر گرفته شود.
جنس بدنه و پره ها
هواکش هاي فلزي از متريال هاي مختلفي مانند استيل، گالوانيزه يا آلومينيوم ساخته مي شوند. انتخاب جنس مناسب بستگي به ميزان رطوبت، خوردگي و دماي محيط دارد. اگر دستگاه در محيطي مرطوب يا اسيدي نصب مي شود بهتر است جنس بدنه و پره ها ضد زنگ و مقاوم به خورد گي باشد. ضخامت و کيفيت ورق فلزي نيز تأثير زيادي در دوام هواکش دارد.
نوع موتور و مصرف برق
موتور قلب هواکش فلزي است و بايد از نوع باکيفيت کم مصرف و پرقدرت باشد. بسته به ميزان استفاده مي توان از موتورهاي تک فاز يا سه فاز استفاده کرد. همچنين بررسي گواهينامه هاي استاندارد و ايمني موتور مانند IP ضد گرد و غبار يا ضد رطوبت توصيه مي شود. برخي مدل ها داراي موتورهاي قابل تنظيم با قابليت تغيير دور هستند که بهره وري انرژي را افزايش مي دهد.
اجزاي هواکش پلاستيکي
هواکش هاي پلاستيکي به دليل وزن سبک، قيمت مناسب و مقاومت در برابر رطوبت گزينه اي پرکاربرد در فضاهاي خانگي، سرويس هاي بهداشتي، حمام ها و برخي محيط هاي مرطوب هستند. براي درک بهتر عملکرد و نگهداري اين نوع هواکش آشنايي با اجزاي تشکيل دهنده آن اهميت زيادي دارد. در ادامه اجزاي اصلي هواکش پلاستيکي را به صورت دقيق و جداگانه توضيح مي دهيم.
بدنه پلاستيکي(قاب خارجي)
بدنه اصلي هواکش پلاستيکي معمولاً از پلي پروپيلن يا ABS ساخته مي شود که در برابر رطوبت، زنگ زدگي و پوسيد گي مقاومت بالايي دارد. اين بخش ظاهر کلي دستگاه را شکل مي دهد و ساير اجزا را در خود جاي مي‌دهد. سبک بودن بدنه باعث مي شود نصب آن بر روي ديوار يا سقف آسان تر باشد. طراحي ساده يا مدرن بدنه نيز بسته به نوع کاربرد و دکوراسيون فضا متفاوت است.
پروانه يا فن
پروانه در هواکش پلاستيکي بخش چرخنده اي است که جريان هوا را توليد مي کند. جنس آن نيز از پلاستيک سبک و مقاوم ساخته مي شود. طراحي دقيق پره ها تأثير زيادي بر ميزان مکش و صداي توليدي دارد. در مدل هاي خانگي، پروانه ها معمولاً به صورت محوري طراحي شده اند تا هواي داخل را با کمترين صدا تخليه کنند.
الکتروموتور
موتور برقي کوچک نيروي محرکه لازم براي چرخاندن پروانه را فراهم مي کند. اين موتورها اغلب کم مصرف، بي صدا و مخصوص کار در دوره هاي طولاني هستند. در هواکش هاي خانگي موتورهاي تک فاز با ولتاژ پايين استفاده مي شوند که به سيستم برق ساختمان متصل مي شوند. عايق کاري مناسب موتور در برابر رطوبت اهميت زيادي دارد به ويژه در فضا هايي مانند حمام.
شبکه يا توري محافظ
در بخش جلويي يا پشتي هواکش يک شبکه يا توري از جنس پلاستيک وجود دارد که از ورود اشياي خارجي و تماس مستقيم دست با پره هاي چرخان جلوگيري مي کند. اين بخش علاوه بر ايمني به کنترل جهت جريان هوا و افزايش زيبايي دستگاه نيز کمک مي کند. در برخي مدل ها اين شبکه قابل جداسازي براي شست وشو و نظافت آسان تر است.
صفحه پشتي براي نصب
هواکش پلاستيکي معمولاً داراي يک صفحه يا پايه در بخش پشتي است که امکان نصب آسان آن روي ديوار يا سقف را فراهم مي کند. اين صفحه ممکن است داراي سوراخ هاي آماده براي پيچ يا جاي پيچ هاي مخفي باشد و به گونه اي طراحي شده تا دستگاه به خوبي روي سطوح مختلف قرار گيرد و لرزش نداشته باشد.
دريچه يا دمپر برگشتي(در برخي مدل ها)
بعضي از مدل هاي هواکش پلاستيکي داراي دريچه يا دمپر هستند که پس از خاموش شدن دستگاه به صورت خودکار بسته مي شود تا از ورود هواي بيرون، حشرات يا گرد و غبار جلوگيري کند. اين دريچه ها اغلب از جنس پلاستيکي سبک ساخته مي شوند و با فشار جريان هوا باز يا بسته مي شوند.
کاربرد هواکش پلاستيکي
هواکش پلاستيکي به دليل طراحي سبک، قيمت مقرون به صرفه و مقاومت در برابر رطوبت يکي از پرکاربرد ترين تجهيزات تهويه در فضا هاي کوچک و خانگي به شمار مي رود. اين نوع هواکش بيشتر براي استفاده در محيط هايي با رطوبت بالا و حجم کم جريان هوا طراحي شده و با وجود ظاهر ساده اش نقش مهمي در جلوگيري از رشد قارچ، بوي نامطبوع و تجمع بخار ايفا مي کند. در ادامه به کاربرد هاي اصلي هواکش پلاستيکي در محيط هاي مختلف اشاره مي کنيم.
کاربرد در سرويس هاي بهداشتي و حمام ها
يکي از رايج ترين مکان هايي که هواکش پلاستيکي در آن نصب مي شود سرويس بهداشتي و حمام است. در اين فضا ها بخار آب و رطوبت بالا مي تواند باعث ايجاد کپک، بوي نا مطبوع و حتي پوسيدگي مصالح ساختماني شود. هواکش پلاستيکي با قابليت تخليه بخار و رطوبت به بيرون به تهويه مناسب اين فضا ها کمک کرده و سلامت فضاي داخلي را حفظ مي کند. جنس پلاستيکي اين نوع هواکش آن را در برابر پوسيد گي ناشي از رطوبت مقاوم مي سازد.
کاربرد در آشپزخانه هاي خانگي
در آشپزخانه ها به ويژه در فضاهاي کوچک، وجود دود، بخار غذا و بوهاي مختلف نيازمند تهويه مستمر است. هواکش پلاستيکي گزينه اي ايده آل براي نصب روي ديوار يا پنجره آشپزخانه است و با مکش مناسب هواي آلوده را به بيرون هدايت مي کند. استفاده از اين هواکش در آشپزخانه مانع از تجمع بوي غذا در خانه و چربي روي ديوارها مي شود.
کاربرد در اتاق هاي کوچک و انباري ها
در برخي از اتاق ها يا فضاهاي بسته مانند اتاق برق، انباري، اتاق لباسشويي يا زيرزمين هاي مرطوب جريان هوا ممکن است به خوبي برقرار نباشد. هواکش پلاستيکي در اين مکان ها با صرف انرژي کم به جريان هواي تازه کمک کرده و از تجمع رطوبت يا هواي مانده جلوگيري مي کند. نصب آسان، صداي کم و مصرف پايين برق، اين نوع هواکش را براي چنين فضا هايي مناسب کرده است.
کاربرد در کانکس ها و کيوسک ها
در فضاهاي کوچکي مانند کانکس هاي نگهباني، کيوسک هاي فروشگاهي يا اتاقک هاي کارگاهي تهويه هواي داخلي اهميت زيادي دارد مخصوصاً در فصول گرم سال. هواکش پلاستيکي به دليل وزن کم و نصب آسان گزينه اي سريع و کاربردي براي تهويه اين فضا هاست و مي تواند گرماي اضافي يا هواي گرفته را تخليه کند.
موارد مهم در خريد هواکش پلاستيکي
در هنگام خريد هواکش پلاستيکي توجه به چند نکته کليدي مي تواند به شما کمک کند تا انتخابي هوشمندانه، اقتصادي و متناسب با نياز محيط داشته باشيد. هواکش هاي پلاستيکي اگرچه معمولاً در فضا هاي کوچک و با رطوبت بالا استفاده مي شوند اما انتخاب مدل نامناسب ممکن است باعث کاهش کارايي تهويه، افزايش صدا يا خرابي زود هنگام شود. در ادامه به مهم ترين مواردي که بايد در خريد هواکش پلاستيکي در نظر بگيريد مي پردازيم.
اندازه و قدرت مکش مناسب
اولين نکته مهم تطابق قدرت مکش هواکش با اندازه فضايي است که قرار است تهويه شود. قدرت مکش معمولاً بر اساس متر مکعب بر ساعت (m³/h) يا ليتر بر ثانيه (L/s) مشخص مي شود. براي حمام، آشپزخانه يا سرويس بهداشتي بايد مدلي را انتخاب کنيد که توان کافي براي جابه جايي هواي مرطوب يا آلوده را داشته باشد. استفاده از هواکش ضعيف در فضاي بزرگ باعث تهويه ناقص و مشکلات رطوبتي مي شود.
ميزان صداي توليدي
چون هواکش هاي پلاستيکي معمولاً در محيط هاي خانگي نصب مي شوند صداي آن ها اهميت زيادي دارد. انتخاب مدلي با صداي کم (معمولاً کمتر از 30 دسي‌بل) مي تواند آرامش فضاي خانه را حفظ کند به ويژه اگر دستگاه در حمام يا اتاق خواب مجاور نصب شود. برخي برند ها از موتورهاي بي صدا و پره هايي با طراحي آيروديناميک استفاده مي کنند که نويز بسيار کمي توليد مي کنند.
وجود دمپر يا دريچه برگشتي
در مدل هاي پيشرفته تر دمپر اتوماتيک يا دستي تعبيه شده که پس از خاموش شدن دستگاه بسته مي شود. اين ويژگي از ورود حشرات، گرد و غبار يا هواي سرد بيرون جلوگيري مي کند. اگر در منطقه اي با گرد و غبار زياد يا حشرات مزاحم زندگي مي کنيد وجود دمپر برگشتي بسيار مفيد خواهد بود.
تفاوت هواکش فلزي با هواکش پلاستيکي
تفاوت ميان هواکش فلزي و هواکش پلاستيکي از جنبه هاي مختلفي مانند کاربرد، مقاومت، وزن، صدا و قيمت قابل بررسي است. هر يک از اين دو نوع هواکش براي شرايط و محيط هاي خاصي طراحي شده اند و انتخاب درست آن ها بسته به نياز محيطي مي تواند تأثير مستقيمي بر کيفيت تهويه و طول عمر دستگاه داشته باشد. در ادامه مهم ترين تفاوت هاي ميان هواکش فلزي و پلاستيکي را بررسي مي کنيم.
جنس بدنه و مقاومت
هواکش فلزي از ورق هاي گالوانيزه، استيل يا آلومينيوم ساخته مي شود و مقاومت بالايي در برابر ضربه، حرارت و شرايط محيطي سخت دارد. در مقابل هواکش پلاستيکي از موادي مانند ABS يا پلي پروپيلن ساخته مي شود که سبک، ضد زنگ و مقاوم در برابر رطوبت است اما در برابر ضربه يا حرارت بالا حساس تر است.
وزن و سهولت نصب
هواکش هاي پلاستيکي به دليل وزن بسيار سبک تر به راحتي نصب مي شوند و براي استفاده در سقف يا ديوارهاي نازک مناسب اند. هواکش هاي فلزي معمولاً سنگين تر هستند و نياز به بست هاي مقاوم تري براي نصب دارند اما در محيط هاي صنعتي يا پرحرارت عملکرد قابل اعتماد تري دارند.
صداي توليدي
هواکش هاي پلاستيکي معمولاً صداي کمتري دارند زيرا سبک ترند و لرزش کمتري ايجاد مي کنند. در مقابل هواکش هاي فلزي ممکن است به دليل وزن بيشتر و ساختار مستحکم تر صداي بيشتري در حين کار داشته باشند مگر اينکه مجهز به پروانه بالانس شده و سيستم ضد لرزش باشند.
قدرت و حجم تهويه
هواکش فلزي معمولاً داراي موتورهاي قوي تري است و براي فضا هاي بزرگ تر يا صنعتي که نياز به تهويه قدرتمند دارند مناسب تر است. اما هواکش پلاستيکي براي فضاهاي کوچک تر مانند حمام، سرويس بهداشتي، آشپزخانه يا اتاق لباسشويي طراحي شده و قدرت کمتري دارد.
در نهايت کدام يک بهتر است؟
پاسخ اين سوال به نوع استفاده بستگي دارد. اگر به دنبال يک هواکش براي محيط کوچک، مرطوب و خانگي هستيد هواکش پلاستيکي انتخابي اقتصادي و کارآمد است. اما اگر قصد استفاده در محيط هاي صنعتي، پرحرارت يا داراي آلاينده هاي زياد را داريد قطعاً هواکش فلزي با دوام بالاتر و قدرت بيشتر گزينه بهتري خواهد بود. بنابراين هيچ‌کدام ذاتاً بهتر نيستند بهتر بودن بستگي به نياز شما دارد.